next up previous
: 変数式の標準形 : 標準形 : 標準形

基本式

先に述べたように真理関数を表わす($X \land Y$ とか $X \land (X \lor Y)$ などの)式を、(命題論理における)論理式という。

一変数の真理関数については

    $\displaystyle \phi(X)=(\phi(T) \land X) \lor (\phi(F) \land \neg X)  $ (1.7)
    $\displaystyle \phi(X)=(\phi(T) \lor \neg X) \land (\phi(F) \lor X)$ (1.8)

が成り立っている。実際,第(1.7)式について調べると $X$$T$を代入すれば左辺は$\phi(T)$であり, 右辺は定理1.2の等式を使って

\begin{eqnarray*}
(\phi(T) \land T) \lor (\phi(F) \land \neg T)
&=&(\phi(T) ) ...
... (\phi(F) \land F)  \\
&=&\phi(T) \lor (F)  \\
&=&\phi(T)
\end{eqnarray*}

となり一致する。同様に$X$$F$を代入すれば左辺は$\phi(F)$であり, 右辺は定理1.2の等式を使って

\begin{eqnarray*}
(\phi(T) \land F) \lor (\phi(F) \land \neg F)
&=&(F ) \lor (\phi(F) \land T)  \\
&&=\phi(F)
\end{eqnarray*}

となる。 第(1.8)式も全く同様である。

第(1.7)式を用いれば,2変数の真理関数

$\displaystyle \eta(X,Y)$ $\textstyle =$ $\displaystyle (\eta(T,Y) \land X) \lor (\eta(F,Y) \land \neg X)$  
  $\textstyle =$ $\displaystyle ((\eta(T,T)\land Y ) \land X) \lor
((\eta(T,F)\land \neg Y ) \land X)$  
  $\textstyle \lor$ $\displaystyle ((\eta(F,T)\land Y ) \land \neg X) \lor
((\eta(F,F)\land \neg Y ) \land \neg X)$  
  $\textstyle =$ $\displaystyle (\eta(T,T)\land X \land Y) \lor
(\eta(T,F)\land X \land \neg Y )$  
  $\textstyle \lor$ $\displaystyle (\eta(F,T)\land \neg X \land Y) \lor
(\eta(F,F) \land \neg X \land \neg Y)$ (1.9)

が得られる。同様に第(1.8)式を用いると先ず
\begin{displaymath}
\eta(X,Y)= \{\eta(T,Y) \lor \neg X \} \land \{\eta(F,Y) \lor X \}
\end{displaymath} (1.10)

を得る。次に少し複雑であるが定理1.2の分配法則

\begin{displaymath}X \lor (Y \land Z) = (X \lor Y) \land (X \lor Z)\end{displaymath}

により
$\displaystyle \eta(T,Y) \lor \neg X$ $\textstyle =$ $\displaystyle \{ (\eta(T,T) \lor \neg Y) \land (\eta(T,F) \lor Y) \}\lor \neg X$  
  $\textstyle =$ $\displaystyle (\eta(T,T) \lor \neg X \lor \neg Y) \land (\eta(T,F) \lor \neg X \lor Y)$ (1.11)


$\displaystyle \eta(F,Y) \lor X$ $\textstyle =$ $\displaystyle \{ (\eta(F,T) \lor \neg Y)
\land (\eta(F,F) \lor Y) \}\lor X$  
  $\textstyle =$ $\displaystyle (\eta(F,T) \lor X \lor \neg Y) \land (\eta(F,F) \lor X \lor Y)$ (1.12)

を得る。これらから,


$\displaystyle \eta(X,Y)$ $\textstyle =$ $\displaystyle (\eta(T,T) \lor \neg X \lor \neg Y) \land (\eta(T,F) \lor \neg X \lor Y)$  
  $\textstyle \land$ $\displaystyle (\eta(F,T) \lor X \lor \neg Y) \land (\eta(F,F) \lor X \lor Y)$ (1.13)

を得る。

以上の結果を定理としてまとめておこう。

定理2.1
 以下の等式が成り立つ。

\begin{eqnarray*}
\phi(X)&=&(\phi(T) \land X) \lor (\phi(F) \land \neg X)  \\ ...
...\eta(F,T) \lor X \lor \neg Y) \land
(\eta(F,F) \lor X \lor Y)
\end{eqnarray*}


next up previous
: 変数式の標準形 : 標準形 : 標準形
Yasunari SHIDAMA